Saturday, August 15, 2009

Άνδρος- Χώρα: Δυο εκθέσεις ζωγραφικής, δυο απολαυστικές αισθητικές εμπειρίες.






Και αυτό το καλοκαίρι στο νησί μου είχαμε την ευκαιρία να δούμε δυο πολύ σημαντικές εκθέσεις, του
Πολ Ντελβό, του μεγάλου Βέλγου ζωγράφου του 20ου αιώνα στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Γουλανδρή και του Χάρη Λάμπερτ, σύγχρονου έλληνα δημιουργού, στο Ίδρυμα Κυδωνιέως.
Δεν φιλοδοξώ να σας τις παρουσιάσω με όρους τεχνοκριτικής, άλλωστε από τους παραπάνω συνδέσμους μπορείτε να διαβάσετε εγκυρότερες κριτικές παρουσιάσεις.
Πιο πολύ με ενδιαφέρει να καταγράψω τις εντυπώσεις μου ως επισκέπτριας και να σας τις μεταφέρω, μήπως και συγκινήσω μερικούς από σας τους αργοκίνητους (λέγε με θερσίτη, διονύση, και άλλες φιλολογικές και εκπαιδευτικές δυνάμεις), γιατί ίσα που προλαβαίνετε.
Η πρώτη έκθεση είχε θέμα τη σχέση του Ντελβό με την ελληνική αρχαιότητα. Όλοι οι πίνακες είχαν αναφορές άμεσες ή έμμεσες σε αρχαιοελληνικά στοιχεία, μυθικού, συμβολικού ή εικαστικού περιεχομένου. Πιο απλά, είδαμε απλωμένα στους τοίχους τα όνειρα ενός ζωγράφου, που με τόλμη συνδύαζε τη ρεαλιστική απεικόνιση αρχαίων ελληνικών μνημείων και μορφών με τα δικά του ονειρικά τοπία και τις αναζητήσεις του.
Διαφορετικά υλικά και τεχνικές, διαφορετικές ιστορικές περίοδοι του 20ου αιώνα δέθηκαν με την ίδια ανθρωποκεντρική οπτική και την ίδια υψηλή τέχνη. Εκεί που νιώθαμε τη σκοτεινιά του επερχόμενου πολέμου, εκεί μας έκλειναν το μάτι οι αισθησιακές γυναικείες μορφές, γεμάτες από τη χαρά της ζωής, που τις διαδέχονταν άλλες πιο εμβληματικές αρχαϊκής αταραξίας και πνευματικότητας.
Σχολιάσαμε ευφρόσυνα την απουσία ή την ισχνή παρουσία ανδρικής φιγούρας (όνειρα ανδρός γαρ...)και σταθήκαμε πολλή ώρα μπροστά στα αριστοτεχνικά σχέδια σινικής μελάνης, που δεν ανθολογούνται ούτε στις παρουσιάσεις, ούτε στις κάρτες.
Βγήκαμε με εκείνο το μόνιμο χαμόγελο αυτών που τους έχει συμβεί κάτι ωραίο και πήγαμε για έναν καφέ στον Πλάτανο με καλή συντροφιά (λέγε με αννούλα-boul boul)
Επόμενος σταθμός, το Ίδρυμα Κυδωνιέως, απέναντι από το παλιό Εμπειρίκειο Γυμνάσιο.
Θα μπορούσε κανείς να πει πως η μετάβαση αυτή εμπεριείχε το ρίσκο μιας σύγκρισης προορισμένης να αδικήσει τη δεύτερη έκθεση.
Δεν συνέβη. Πολλές φορές,άλλωστε, τα τελευταία χρόνια, στο Κυδωνιέως μας περιμένουν εκθέσεις υψηλής αισθητικής συγκίνησης.
Αυτή τη φορά, οι πίνακες του Χάρη Λάμπερτ ήταν οι πλόες στη σύγχρονη ζωγραφική, που αρμενίζει έχοντας κόψει τους κάβους του φορμαλισμού, της εκζήτησης, του εστετισμού και της ομφαλοσκόπησης, σε νερά γεμάτα ομορφιά, φως, νόημα, αλήθεια.
Ποπ άρτ που εξελίχθηκε σε πνευματικά και ανθρωποκεντρικά έργα, αληθινές συνομιλίες με τα μεγάλα θέματα του καιρού μας.
Πολύ ωραίοι πίνακες, που με την κατάλληλη χρήση φωτισμού και λέιζερ αναδείκνυαν άλλες πτυχές έκφρασης και μας έκαναν να βγούμε "ξαφνιασμένοι" στο ανδριώτικο καλοκαίρι και στον αέρα του, λες και ήρθαμε από άλλο χώρο και χρόνο.
Γι' αυτό διέκοψα και τη σιωπή μου των διακοπών, για να το μοιραστούμε, έστω και εξ αποστάσεως.

16 comments:

kimon said...

Πολύ καλή η παρουσίασή σου, έχεις το ταλέντο να κολυμπάς σε ήρεμα νερά για πολλά χιλιόμετρα και να φτάνεις στο στόχο σου. Απεναντίας εγώ, πέφτω σε τρικυμίες και δεν φτάνω ποτέ εκεί που θέλω. Κι έτσι επειδή τρώγομαι για άλλη μια βουτιά, θα προσθέσω ότι το ίδρυμα Γουλανδρή εξαπατά κάθε χρόνο τους φιλότεχνους με το πρόσχημα της παρουσίασης τρανταχτών ονομάτων. Οι μεγάλοι καλλιτέχνες γίνανε μεγάλοι γιατί κάποια έργα τους ξεχώρισαν, εθεάθησαν με μοναδικό τρόπο και περάσανε στην ιστορία. Αυτό σημαίνει ότι σε όλη τη δημιουργική τους πορεία, υπήρξαν κι έργα ασήμαντα, ή και κακοτεχνίες. Εξ άλλου η πορεία ενός καλλιτέχνη δεν είναι ευοίωνη εξ αρχής. Ο παράγοντας τύχη παίζει μεγάλο ρόλο, όπως και η συνεχής ενασχόληση. Είναι σαν τους αθλητές που προπονούνται συνεχώς, παίρνουν μέρος στους αγώνες, αλλά οι νίκες είναι ελάχιστες.
Φαντάσου λοιπόν τότε που η Εθνική Ελλάδας πήρε το κύπελο, να κυκλοφορούσε ένα DVD με όλους τους αποτυχημένους αγώνες της εκτός απ’ αυτόν που την έκανε παγκοσμίως γνωστή. Όλοι οι ανυποψίαστοι θα το αγόραζαν και μετά θα το πετούσαν νευριασμένοι ότι εξαπατήθηκαν.
Το ίδιο λοιπόν συμβαίνει με το ίδρυμα Γουλανδρή. Μεγάλος ντόρος, μεγάλα ονόματα, χωρίς αντιπροσωπευτικά έργα. Και βέβαια, ποιο μεγάλο μουσείο θα δάνειζε τα έργα που έχουν αφήσει ιστορία, να περάσουν το κάβο ντόρο; Με τι τίμημα και με τι ασφάλεια, να εκτεθούν σε ένα αμφιβόλου ασφαλείας χώρο, σε ένα άγνωστο νησί των Κυκλάδων με περιορισμένο και ελλειπή τουρισμό;
Από την άλλη το ίδρυμα Κυδωνιέως λειτουργεί ακριβώς αντίθετα. Εκθέτει πραγματικά έργα τέχνης, από Έλληνες κυρίως που δεν τυγχάνουν απαραίτητα παγκοσμίου φήμης, και δεν αφήνουν αδιάφορο κανένα βλέμμα. Η επιλογή των έργων γίνεται με αυστηρότητα, το στήσιμο επίσης και ο φωτισμός είναι προσεγμένος, και το σπουδαιότερο, δεν γίνεται κανένας ντόρος προηγουμένως.
Έτσι οι απηυδισμένοι φιλότεχνοι που εξέρχονται από το ένα μουσείο, σκεπτόμενοι, «τζάμπα το ταξίδι», αποζημιώνονται στο άλλο μουσείο με έργα αξιόλογα και αντιπροσωπευτικά.

gyristroula2 said...

Κίμωνα, τι ωραία έκπληξη!
Καιρός ήτανε!
Εσύ ως ειδικός, βέβαια, μπορείς να κρίνεις πολύ καλύτερα από εμένα την ερασιτέχνη, αλλά πέρα από αυτό, οι εκθέσεις του Μουσείου Γουλανδρή είναι ίσως η μοναδική ευκαιρία να έρθεις σε επαφή με μεγάλους καλλιτέχνες, έστω και με ήσσονος αξίας έργα τους. Θα έχεις διαπιστώσει και συ πόσο δύσκολο είναι σε ένα ταξίδι να προλάβεις να δεις και κυρίως να αφομοιώσεις και να χαρείς τα μεγάλα έργα. Συνήθως κουράζεσαι, υπερφορτώνεσαι, "καταναλώνεις" πακέτα ξεναγήσεων και μόνο μια ιδέα παίρνεις. Εδώ...εστιάζεις στον συγκεκριμένο καλλιτέχνη, ψάχνεις κι άλλα έργα του, μπαίνεις στον κόπο να μάθεις περισσότερα γι' αυτόν.
Όσο για το Κυδωνιέως, συμφωνούμε απόλυτα, τα τελευταία χρόνια, μας έχει προσφέρει υπέροχες εκθέσεις.

Θερσίτης said...

Ωσεί παρών ησθάνθην ανεγνωκώς σόν κείμενον. Σπολλάτη!

gyristroula2 said...

κι όμως...θα έπρεπε να τα δεις ιδίοις όμμασι, φίλε μου...

Anonymous said...

Έτσι Γυριστρούλα, να σπας τη σιωπή των διακοπών, να χαιρόμαστε τις ωραίες σου αναρτήσεις.

Eva Neocleous said...

Ωσεί παρούσα και εγώ, κατά τον Θερσίτη...
Μήπως είσαι και κριτικός τέχνης και το αποκρύβεις Γυριστρούλα;
Πολύ θα ήθελα να είμαι στην Άνδρο.

gyristroula2 said...

Aurora- Mαρία, να σου θυμίσω ότι πλέον συγκαταλέγεσαι στις εκπαιδευτικές δυνάμεις, που λέει η ανάρτηση. Σιγά σιγά επιστρέφω. Σιγά σιγά...

gyristroula2 said...

Εύα, τιμή μου να σε έχω εδώ, κυπρία συνάδελφε με το εξαιρετικό ιστολόγιο.
Με χαρά θα σε υποδεχτώ και στο νησί, αν το αποφασίσεις να έλθεις. (Σκέψου να βάλεις εσύ τα γυαλιά στο Θερσίτη!)

Θανασης Ξ. said...

Εμένα, αντίθετα, με χαροποίησε αυτή η καλοκαιρινή 'σιωπή' γενικώς της 'παρέας', αυτή η 'απουσία' αναρτήσεων. Με χαροποίησε γιατί μαρτυρούσε την καλοκαιρινή τεμπελιά, 'μύριζε' αντηλιακό-καρύδα, ούζο στην παραλία, χταπόδι στα κάρβουνα..

Τώρα, για την ύπαρξη δύο μόνιμων μουσείων τέχνης στην Άνδρο ε, να μην γκρινιάξουμε κιόλας, μακάρι να είχαμε κι άλλα τέτοια σ' όλη την ελληνική 'έρημο'...

Να μην πούμε, λοιπόν, 'καλό χειμώνα' ακόμη...

ΥΓ. Αλήθεια, 'αντηλιακό' ή 'ανθηλιακό' ;;

gyristroula2 said...

θανάση, καλώς όρισες κι εσύ στη μετα-θερινή (όχι δε λέω φθινοπωρινή, αντιστέκομαι) περίοδο της μπλογκογειτονιάς μας.
Εγώ ακόμα είμαι με το ένα πόδι σ' αυτά που λες τα...θερινά καθήκοντα, αλλά με το άλλο έχω επιστρέψει στο γραφείο, προγραμματίζοντας τη νέα σχολική χρονιά σιγά σιγά.
Λυπάμαι πολύ γι' αυτό που σας περίμενε στην Αθήνα μόλις επιστρέψατε, αυτή η μαυρίλα μέσα έξω.
Ωραίο ερώτημα κάνεις στο τέλος. Πράγματι, θα περίμενε κανείς να είναι ανθηλιακά, αλλά το σωστό είναι αντηλιακά, όπως λέμε αντήλιο ή αντηλιά. Γιατί; Αν θυμάμαι καλά, ο ήλιος δεν δασύνοταν σε όλες τις διαλέκτους. (Ο θερσίτης θα το θυμάται καλύτερα.)

Λορελάη said...

Ωραία μετά-δοση Γυριστρούλα μου. Είναι κάτι για όσους δεν μπορούμε να χαρούμε τα έργα ζωντανά.
Πολύ χαίρομαι που σε ξαναβρίσκω, έστω και μέσα σ' όλη αυτή την στάχτη και τη φρίκη. Αυτή η μπλογκοπαρέα είναι κάτι σαν διαρκής... αντιστήριξη στα συνεχή γκρεμίσματα...
καλή και α ρ γ ή είσοδο στην φθινοπωρινή εγρήγορση :)

meril said...

Και καλά έκανες και διέκοψες για να μοιραστείς
Αυτό δεν κάνουμε όλοι; Μοιραζόμαστε
να χουμε να πορευόμαστε στις μέρες που φοβόμαστε

gyristroula2 said...

Λορελάη! Όχι, φθινοπωρινή...υστερο-θερινή, Αύγουστο έχουμε ακόμα!
Κι εγώ χαίρομαι που είσαι εδώ πάλι μαζί μας. Μόνο κάτι Βόρειοι δεν λένε να σκάσουν μύτη...

gyristroula2 said...

Μέριλ, αυτό σκόπευα, αλλά αυτή η διακοπή ήταν η κερκόπορτα, για να παρεισφρήσουν κι άλλες μη θερινές ασχολίες. Ναι, τελικά, είναι ωραίο να βρισκόμασατε τουλάχιστον εδώ...

kimon said...

Μα δεν έκανα καμμιά κριτική, αποκάλυψα τη πολιτική του εν λόγω μουσείου. Ας μη ξεχνάμε ότι ζούμε στην εποχή των παραπλανήσεων και αποπλανήσεων, και φυσικά ένα επιχειρηματικό μυαλό δεν θα άφηνε να πάει χαμένο αυτό το ρεύμα.
Απεναντίας επικροτώ τη ταπεινότητα και σοβαρότητα του άλλου ιδρύματος που δεν έχει στόχο το κέρδος, ούτε τη διαφήμηση. Απλά είναι εκεί. Κι όποιος μπεί,(δωρεάν) θα φύγει "πλούσιος".

gyristroula2 said...

Μ' αρέσει πολύ οι διαφωνίες μας να συνεχίζονται από το γραφείο στο μπλογκ!
(Στη Χώρα όμως θα πάμε, έτσι;)

Cyber Sex

  Όταν πρωτομπήκε στο ίντερνετ, εκεί στα μισά της τελευταίας δεκαετίας του προηγούμενου αιώνα, σκέφτηκε ότι είχε μια ωραία ευκαιρία να βελτι...