Κρέμα-σοκολάτα στο Παρίσι

Δυο υλικά που πάνε μαζί. Το καθένα μόνο του είναι πολύ νόστιμο, αλλά ο συνδυασμός τους είναι ανυπέρβλητος. Δυο κορίτσια που ταίριαζαν έτσι από μικρά. Σκανταλιάρικη, γλυκόπικρη γεύση σε όσους χαίρονταν τη συντροφιά τους. Έμειναν πολύ καιρό χωριστά, μεγάλωσαν στα χρόνια και στο μυαλό (ελπίζουμε), προχώρησαν πολύ σε γνώση και εμπειρίες και τώρα, η καλή νεράιδα των παραμυθιών τους τις ξανασμίγει. Στην ίδια πόλη μαζί. Στο Παρίσι, κρέμα και σοκολάτα μαζί. Νοστίμεψε το Παρίσι, νοστιμέψαμε κι εμείς εδώ οι αγλύκαντοι. Καλή συνέχεια, κορίτσια!

Συνάντηση συμμαθητών

Καλοκαιρινή βραδιά, με το τρελό μελτεμάκι συντροφιά της. Στην όμορφη αυλή της Φωφώς, ξαναβρέθηκε η τάξη του 1977 του Λυκείου Άνδρου, 40 χρόνια μετά. Όχι όλη, πολλές οι απουσίες, λίγες αλλά οδυνηρές οι απώλειες. Μας σκορπίζει το νησί μας. Χανόμαστε κι εμείς ακόμα οι μόνιμοι κάτοικοι. Περνάμε 40 χρόνια δίπλα δίπλα και δεν συναντιόμαστε. Λες και γινόμαστε νησιά πολλά, Γαύριο, Μπατσί, Χώρα, Κόρθι. Τα πιο μεγάλα. Και τα μικρά, Στενιές, Μεσσαριά, Παλιόπολη, Πιτροφός, Καππαριά, Συνετί. Ποιος ξέρει σε πόσα άλλα μικρότερα μοιρασμένες οι ζωές μας. Αρκεί μια συνάντηση για να μας δείξει τα σχοινιά που μας ενώνουν. Οι αναμνήσεις από τα πιο όμορφα χρόνια. Τα βλέμματα που κρατάνε απείραχτη από το χρόνο τη νιότη μας. Τα όνειρα που μοιραστήκαμε και γίνανε. Αυτά που δεν γίνανε και μας πονάνε το ίδιο. Η ζωή που μας έμαθε τα δύσκολα και μας ημέρεψε. Ο χρόνος που μας χαρίστηκε και τον αφήσαμε να μας σμιλέψει όμορφα. Ρε σεις, γίναμε ωραίοι τύποι. Ακόμα και στα 18 θα μας αρέσαμε. Δεν θα μας συγχωρούσαμε όμως που χαθήκαμε. Είμαστε ακόμα τάξη και έχουμε απουσιολόγο. Κανονίστε...

Αγαπημένος καθηγητής, Τάκης Τζιώτης.

Εδώ με την απουσιολόγο!

Τα γαϊδουράκια

Συνάντησα ένα γαϊδουράκι στο δρόμο μου. Πήρα το κινητό, το βγαλα μια φωτογραφία, σαν χαζοτουρίστρια. Ήταν σαμαρωμένο, δεμένο σε μιαν άκρη και περίμενε υπομονετικά μέσα στο καταμεσήμερο το αφεντικό του. Τα είχε όλα τα εξαρτήματα της...στολής του: καπίστρι, χαλινάρι, πιστιά, μπροστιά, μιστιά, σαμάρι, κατωστρώσι, σκαρβέλια. Μόνο τσιντούρι δεν είδα, ευτυχώς. Συλλάβιζα το πανάρχαιο αλφάβητο της παιδικής μνήμης, με ενθουσιασμό καλής μαθήτριας. Τίποτα δεν ξέχασα.Ακόμα και το σακκουλάκι που του βάζαμε στη μούρη γεμάτο με τροφή, για να μη το πιάνει η μύγα και μυγιαστεί κι άντε να το βρεις μετά. Θυμάμαι ακόμα την κίνηση που κάναμε για να  καβαλήσουμε, ανεβαίνοντας σ'ένα ντουβάρι. Συνήθως μας αναλογούσαν τα καπούλια, στο σαμάρι κάθονταν οι μεγάλοι. Και δεν έφταναν οι δύο ή περισσότεροι αναβάτες, ήταν και τα φορτία, δεξιά και αριστερά του σαμαριού ή κρεμασμένα από τα σκαρβέλια. Κάποιες φορές εκτονώναμε στο κουρασμένο του σώμα την παιδική μας σκληρότητα, καθώς το τσιντούσαμε με κάτι αιχμηρό για να τρέχει ή το δέρναμε με βίτσες και βούρδουλες. Το χρησιμοποιούσαμε κι όλας ως κακό παράδειγμα για να γλιτώνουμε το ξύλο των γονιών. "Δεν είμαι γάιδαρος να με δέρνετε". Το πιο συνηθισμένο του μαρτύριο ήταν τα πόδια μας που κλοτσούσαν τα πλευρά του καθώς μας μεταμόρφωνε άθελά του σε καουμπόηδες ή ιππότες που καλπάζαμε μαζί του, αδιαφορώντας για το πόσο λίγο έμοιαζε με άγριο και αγέρωχο άτι.
Να λοιπόν που ακόμα κουβαλάει βαριά φορτία το υπομονετικό αυτό πλάσμα, αφού μετά συνέχισα το δρόμο μου λίγο πιο ξεκούραστη κι αλαφρωμένη.

Η παραπαιδεία, ο μεγάλος μας καημός

Κάθε φορά που γίνεται αναφορά από επίσημα χείλη σε αλλαγές στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, μεγάλες ή μικρές, ριζικές ή επιφανειακές, κατά φαντασίαν ή πραγματικές, ακολουθεί πάντα και το βαρύ πυροβολικό: η πάταξη της παραπαιδείας, ο μεγάλος μας εθνικός στόχος και καημός,τουλάχιστον στα τελευταία 40 χρόνια, η σύγχρονη εκδοχή της Μεγάλης Ιδέας. Και ,όπως κάθε μεγαλοϊδεατισμός, δρα αντίθετα στο ζητούμενο• αντί να μειώνει μεγαλώνει την ανάγκη της παραπαιδείας, επίσημης και ανεπίσημης.

Οι φιλόδοξοι στόχοι βουλιάζουν αύτανδροι στα βαθιά νερά της νεοελληνικής πραγματικότητας, που είναι λίγο πιο περίπλοκη από τα σχέδια επί χάρτου των επίδοξων μικρών βοναπάρτηδων. Γιατί πίσω από κάθε φροντιστήριο, μικρό ή μεγάλο, πίσω από κάθε ιδιαίτερο, φτηνό, πάμφθηνο ή ακριβό, υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός ανέργων πτυχιούχων, πρώην καλών “πελατών” του ιδίου συστήματος, που άκουσαν όλα όσα τους είπαν οι δάσκαλοί τους, επίσημοι και ανεπίσημοι, “έγραψαν καλά” και μπήκαν σε ένα πανεπιστήμιο, για να ανακαλύψουν τελειώνοντάς το πως δεν έχει γι’αυτούς πλοίο δεν έχει οδό, πέρα από το να κάνουν μαθήματα, ακόμα και εκτός ειδικότητας, ακόμα κι αν η ειδικότητά τους δεν έχει απολύτως καμία σχέση με τη διδασκαλία. Αυτοί οι άνθρωποι, τα παιδιά μας, οι πρώην μαθητές μας, που επιβιώνουν στις σύγχρονες γαλέρες του φροντιστηριακού εργασιακού χώρου, με απάνθρωπα ωράρια και αμοιβές- ψίχουλα, με αβεβαιότητα και ζωές εν αναμονή, στα πιο δημιουργικά τους χρόνια, ας μην δέχονται τουλάχιστον το “ανάθεμα” των εκάστοτε αναμορφωτών της παιδείας, γιατί αν μη τι άλλο, είναι αυθεντικά δημιουργήματα του εκπαιδευτικού μας συστήματος και δεν μπορεί να τα καταβροχθίσει ως άλλος Κρόνος.

Ο μόνος τρόπος να μειωθεί η παραπαιδεία δεν είναι οι όποιες αλλαγές στις πανελλήνιες ή στη λειτουργία του λυκείου, γιατί ο ανταγωνισμός για τις καλές σχολές και τις “καλές” πόλεις πάντα θα τροφοδοτεί την ανάγκη για φροντιστηριακή υποστήριξη. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος όμως με τις τελευταίες εξαγγελίες είναι να μετατραπεί ο στόχος για επιτυχία στις πανελλήνιες, σε κυνήγι υψηλής βαθμολογίας στο λύκειο, να αυξηθούν τα “μαύρα” και “διαπλεκόμενα”  ιδιαίτερα και να επέλθει η πλήρης εξαχρείωση της δημόσιας εκπαίδευσης. Και τότε θα νοσταλγήσουμε την διαφάνεια και την αντικειμενικότητα των πανελληνίων, μαζί με την “έντιμη παραπαιδεία” των κανονικών και ελεγχόμενων φροντιστηρίων.

Είναι λοιπόν αναγκαίο κακό τα φροντιστήρια; Είναι η λύση στην ανεργία των πτυχιούχων και η διασφάλιση μιας νόμιμης οδού διδακτικής βοήθειας; Σε καμιά περίπτωση δεν μπορούμε να μιλάμε για αναβάθμιση της δημόσιας παιδείας με την ύπαρξη αυτής της αδιανόητης για πολιτισμένες χώρες στρέβλωσης.

Δεν γίνεται όμως να την εξαλείψουμε χωρίς να ξεριζώσουμε τις βαθύτερες αιτίες που την θρέφουν. Το στοίχημα της δημόσιας εκπαίδευσης είναι πρώτα απ' όλα να εξορθολογήσει τα της ανώτερης εκπαίδευσης. Να μην παράγει πτυχιούχους, μελλοντικούς ανέργους, χωρίς τουλάχιστον να προειδοποιήσει τους ίδιους και τις οικογένειές τους. Η μεγαλύτερη όμως πρόκληση είναι να βρει τρόπους να εντάξει αυτές τις υπάρχουσες δυνάμεις στο ενεργητικό της, να φέρει πολλά από αυτά τα νέα παιδιά στο δημόσιο σχολείο, στο ολοήμερο δημόσιο σχολείο δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, με προγράμματα διδακτικής υποστήριξης, ένταξης, ειδικής αγωγής, περιβαλλοντικών και πολιτιστικών δραστηριοτήτων, εκμάθησης ξένων γλωσσών, αθλητισμού, επιμόρφωσης και κατάρτισης ενηλίκων,τάξεων δεύτερης ευκαιρίας κλπ, με κανονικές και ανθρώπινες συνθήκες εργασίας, όπως αρμόζει σε σύγχρονη ευνομούμενη πολιτεία. Τότε, όταν το δημόσιο σχολείο υπηρετεί όλο και περισσότερο τις πραγματικές εκπαιδευτικές και παιδαγωγικές ανάγκες της κοινωνίας , θα μπορούμε να ελπίζουμε ότι όλο και λιγότερες οικογένειες θα έχουν λόγους να αναζητήσουν φροντιστηριακή βοήθεια έξω από αυτό το σχολείο. Προϋπόθεση βέβαια όλων των παραπάνω είναι να βρεθούν τρόποι- και υπάρχουν πολλοί και αξιόπιστοι διεθνώς- να μην επικρατήσει για άλλη μια φορά το πνεύμα της ήσσονος προσπάθειας και της δημοσιοϋπαλληλικής νοοτροπίας που καιροφυλακτεί σε κάθε εργασιακό χώρο δημοσίου συμφέροντος. Πολλοί το έχουν καταφέρει και στη χώρα μας και είναι καιρός να οδηγηθεί η πολιτεία σε μεταρρυθμίσεις με βάση αυτά τα καλά παραδείγματα και τις πρακτικές και όχι με μεγαλοϊδεατισμούς , επιφανειακές αλλαγές και αναζήτηση αποδιοπομπαίων τράγων.

Πώς ήταν η ζωή χωρίς οθόνες;

Η φωτογραφία από το μπλοκ της Άννας Βούλγαρη
http://androslivadia.blogspot.gr/2013/02/blog-post_10.html

Αν και δεν ανήκω ηλικιακά στη γενιά που μεγάλωσε χωρίς τηλεόραση, όμως, ζώντας σε ένα μικρό χωριό που δεν είχε ρεύμα μέχρι το 1977 που έφυγα κι εγώ για σπουδές στην Αθήνα, έζησα την παιδική μου ηλικία όπως η προηγούμενη γενιά, οπότε είμαι ενδιαφέρουσα περίπτωση προς καταγραφή. Οι συνομήλικοί μου είχαν ήδη μαγευτεί από το νέο φρούτο που εμφανίστηκε μέσα στη Χούντα και άρχισε να αλλάζει ραγδαία και τη ζωή των Ελλήνων. Στο σχολείο συζητούσαν για τα σίριαλ και τις ελληνικές ταινίες που έβλεπαν και δεν θυμάμαι να τους ζηλεύαμε, γιατί ήταν κάτι εντελώς έξω από τη δική μας καθημερινότητα ένας άγνωστος και μακρινός κόσμος.
Εμείς είχαμε το μυαλό στο παιχνίδι. Παίζαμε από το πρωί ως το βράδυ. Μόνο με ελάχιστα παιχνίδια και πολλά υλικά που βρίσκαμε γύρω μας και με τη φαντασία μας γίνονταν κούκλες, κουζινικά, όπλα, εργαλεία.

 Δυο καλάμια, για παράδειγμα, έκαναν ένα μεγάλο λεωφορείο. Ο οδηγός τα κράταγε μπροστά και ο εισπράκτορας πίσω. Πλήρωνες με πετραδάκια, έμπαινες μέσα από την...πίσω πόρτα, ο οδηγός έτρεχε και μαζί του τρέχανε κι οι επιβάτες. Ακόμα και ατυχήματα προκαλούσε ο τρελός οδηγός,με όλους τους επιβάτες να πέφτουν από το αναποδογυρισμένο λεωφορείο. 

Μια φορά πάλι που ένας είδε τηλεόραση κάπου αλλού, ήρθε και μας έδειξε πώς ήταν. Τότε την κάναμε κι αυτήν παιχνίδι: Βρήκαμε ένα ξύλινο πορτάκι στο περιβόλι της γιαγιάς μου, οι μισοί μπαίναμε μέσα και φτιάχναμε εκπομπές, τραγούδια, σκηνές από ταινίες, διαφημίσεις. Οι υπόλοιποι ήταν θεατές και κάθονταν στις πεζούλες απέναντι από το πορτάκι.
Παίζαμε ακόμα και στο δρόμο από το σχολείο στο σπίτι, που από μια ώρα τον κάναμε σε τρεις και νυχτωνόμασταν ,με αποτέλεσμα να έρχονται οι γονείς έξω φρενών να μας μαζέψουν και να μας τιμωρήσουν μετά. Ακόμα και στη διαδρομή προς το σχολείο βρίσκαμε τρόπους να παίζουμε με λιγότερο χασομέρι, φυσικά. Περνούσαμε με τις γαλότσες μέσα από το ποτάμι και κάναμε τα πλοία, υπερωκεάνεια οι ψηλές, καΐκια οι πιο κοντές. Είχαμε και...θρόνους των θεών. Κάτι καθίσματα στα βράχια που τρέχαμε να προλάβουμε τα καλύτερα, του Δία, της Ήρας, της Αθηνάς. Δεν προλάβαινα ποτέ του Δία φυσικά.
Το απίστευτο είναι ότι δεν θυμάμαι να διαβάζουμε. Δεν ξέραμε, σχεδόν τελειώνοντας το δημοτικό τι είναι διάβασμα. Στο σπίτι δεν υπήρχαν βιβλία, ούτε εφημερίδες ή περιοδικά και τα ελάχιστα που έφταναν στο χωριό ήταν συνήθως περιτυλίγματα παλιά. Μια φορά κάποιος έφερε ένα κόμικ και ήταν το πιο όμορφο πράγμα που έχω διαβάσει ποτέ. Το μόνο που κάναμε ήταν να γράφουμε. Αντιγραφές, ημερολόγια, εκθέσεις, ασκήσεις, όλα τα είχε το πρόγραμμα. Έτσι, μάθαμε να λειτουργούμε...χειρωνακτικά ως μαθητές και ...να κουράζουμε λιγότερο το μυαλό μας. Όταν πήγαμε γυμνάσιο φυσικά τα βρήκαμε σκούρα, τουλάχιστον στην αρχή και αρκετά παιδιά έμεναν στην ίδια τάξη και δεν συνέχιζαν.
Η καθημερινότητά μας στην προ τηλεόρασης εποχή, εκτός από σχολείο και παιχνίδι είχε και πολλές δουλειές. Βοηθούσαμε στο σπίτι τα κορίτσια, στα χωράφια και στα ζώα τα αγόρια και όλοι μαζί στα χοιροσφάγια, στις ελιές, στον τρύγο, στα αμύγδαλα και στα σύκα.
Δεν ήταν παιδοκεντρική η κοινωνία μας. Δεν μας έβαζε σε ένα θρόνο να μας υπηρετούν όλοι οι άλλοι. Δεν φοβούνταν να μας τιμωρήσουν ή να μας τις βρέξουν αν κάναμε σκανταλιές. Δεν μας έδιναν το πρώτο θεωρείο στις συγκεντρώσεις των μεγάλων. Μας έβαζαν να φάμε στις κουζίνες και όχι στη σάλα με τους μεγάλους. Ούτε μπορούσαμε να συμμετέχουμε στις συζητήσεις τους επί ίσοις όροις. Ξέραμε καλά ότι οι όροι ήταν άνισοι για μας, αλλά καθόλου δεν μας ενοχλούσε αυτό.
Είχαμε το δικό μας κόσμο μέσα στον κόσμο των μεγάλων κι ας ήταν μερικές φορές κάτω από το τραπέζι. Εκεί που στα χοιροσφάγια σκάγαμε τη φούσκα ή παίζαμε με το γάιδαρο- τη μασέλα του χοίρου ή ετοιμάζαμε νυχτερινές εξορμήσεις να πιάσουμε κομπογιάννηδες.
Χωρίς τη μαγική εστία που δημιούργησε η τηλεόραση, κεντρική θέση στη ζωή μας είχε το τραπέζι. Οικογενειακό, συγγενικό, όλων των συγχωριανών, ανάλογα με την περίσταση. Πάνω του μπορούσαν να υπάρχουν τα ελάχιστα, τα βρισκούμενα όπως λέγαμε, ή η αφθονία στα χοιροσφάγια και στις γιορτές, αλλά ποτέ δεν έλειπε η καλή διάθεση και το κέφι. Μπορούσε να γίνει γλέντι με το τίποτα, δυο ελιές, δυο λουκάνικα, ένα λαγήνι κρασί.
Κανείς δεν μπορούσε να μείνει ακίνητος μόνος σε έναν καναπέ να κοιτάει τα ντουβάρια. Ή δουλειά θα έκανε ή παρέα και κουβέντα ή θα έβγαινε να πάει για δουλειά ή επίσκεψη.
Υπήρξα μάρτυρας αυτόπτης αυτής της αλλαγής που συντελέστηκε με τον ερχομό της τηλεόρασης.
Στην αρχή, συνεχίζαμε την κοινωνική ζωή όπως ξέραμε. Κάθε μέρα επισκέψεις, βεγγέρες τα βράδια. Όλο και πιο πολύ όμως έμενε ανοιχτή η συσκευή, όλο και πιο συχνά κάποιος έστηνε αυτί να παρακολουθήσει τα νέα ή τη συνέχεια του σίριαλ, όλο και πιο συχνά κάποιος προτιμούσε να μένει απέναντι στη μικρή οθόνη αντί να πάει βεγγέρα. Όλο και λιγόστευαν οι συζητήσεις, οι παρέες, τα παιχνίδια των παιδιών. 

Σιγά σιγά όμως βρέθηκε μια καινούρια ισορροπία, δεν χάθηκε ολωσδιόλου φυσικά η κοινωνική ζωή, ούτε τα παιδιά έπαψαν να παίζουν. Ποτέ όμως δεν θα γυρίσουν οι άνθρωποι στην εποχή που είχαν ανάγκη ο ένας τον άλλον για να περάσουν τον χρόνο της σχόλης και να διασκεδάσουν. Ποτέ δεν θα αξιωθούμε την αληθινή μοναξιά, για να εκτιμήσουμε τη συνύπαρξη, όσο υπάρχουν και πληθαίνουν οι οθόνες στη ζωή μας.

Ο χρόνος σταμάτησε στο Πενετιάνο.

 

Ανέβηκα σήμερα στ' Αμονακλιού, στο Πενετιάνο,
καλεσμένη του Ηρακλή Γαύρα, για να δω από κοντά τον οικισμό που χτίζει εδώ και 6 χρόνια, υπό την επίβλεψη του αρχιτέκτονα Δημήτρη Μεθανίτη, που είναι κι ο ιδιοκτήτης του οικισμού.


 

Είχα δει πολλές φωτογραφίες, είχα διαβάσει  περιγραφές και σχόλια, αλλά αυτό που αντίκρισα εκεί πάνω δεν το περίμενα. Μόλις μπήκα στο χώρο, με το πρώτο καλντερίμι που περπάτησα, την πρώτη πέτρινη καμάρα που πέρασα, με κύκλωσε ο χρόνος στοιχειωμένος στην πέτρα, ο χρόνος και η ομορφιά.

Τι έχουν κάνει εδώ πάνω; Αναπαλαίωσαν, ανέστησαν θα έπρεπε να πω, με μεράκι και τέχνη έναν ολόκληρο μεσαιωνικό οικισμό, με κάθε αρχιτεκτονική λεπτομέρεια.


Το πηγαδάκι, η άλωνα, ο φούρνος, τα βόλτα, οι θουρίδες, τα αυλιδάκια, τα δώματα, τα καλντερίμια και οι καμάρες, τα κυπαρίσσια, οι κάπασοι, η στέρνα, το κελί με το πατήρι, το βόλι.




Ούτε ίχνος τσιμέντου, παντού πέτρα, ξύλο και ηφαιστειακά υλικά. Όπως παλιά.

Εσωτερικά η αναπαλαίωση έχει δέσει την παράδοση με τις ανέσεις μιας σύγχρονης κατοικίας (δεν δημοσιεύω για ευνοήτους λόγους φωτογραφίες του εσωτερικού των σπιτιών).


Ευτυχής σύμπτωση η συνάντηση με φοιτητές του Πολυτεχνείου που ήρθαν να αποτυπώσουν τους οικισμούς του νησιού. Εδώ με ξεναγό τον Ηρακλή θα έχουν κι αυτοί την ευκαιρία να ταξιδέψουν στο χρόνο, παίρνοντας ίσως το πιο πολύτιμο μάθημα των σπουδών τους: πώς συνδυάζονται η παράδοση με την σύγχρονη αρχιτεκτονική, η γνώση και η παιδεία του επιστήμονα, με το μεράκι και τη μαστοριά του λαϊκού τεχνίτη, για να μετατρέψουν ένα σωρό από βουλιάστρες (αυτό ήταν το Πενετιάνο πριν από λίγα χρόνια) σε πρότυπο αρχιτεκτονικό έκθεμα.

καλντερίμι με πέτρα και χώμα

παλιά τεχνική με καλάμια για κάλυψη στέγης

Ρίξε μια βουτιά, κοριτσάκι!

Κολυμπώντας μια μέρα τη συνηθισμένη μου διαδρομή έβλεπα τα παιδιά να βουτάνε από το μόλο και να συναγωνίζονται ποιος θα πέσει πιο ορμητικά και θα σηκώσει πιο πολλούς αφρούς ή ποιος θα πετάξει πρώτος τον άλλο στη θάλασσα. Ένα κοριτσάκι τους παρακολουθούσε με περιέργεια, προχωρούσε έξω έξω, κοίταζε με λαχτάρα τη θάλασσα, αλλά δεν έπεφτε. Κανείς δεν το ενθάρρυνε ούτε πήγε να το σπρώξει. Τα συνομήλικα αγόρια και τα μεγαλύτερα, δεν του έδιναν καμιά σημασία. Σαν να μην ήταν εκεί. Σαν να μην ήταν αυτό παιχνίδι για κορίτσια. Αμέσως σκέφτηκα: μα πού είναι ο μπαμπάς της; Έτσι αυθόρμητα αναζήτησα το πρόσωπο που θα μπορούσε να την ενθαρρύνει να κάνει αυτό που δεν ήταν τόσο ταιριαστό με τη φύση της, να νικήσει τους φόβους της, να παίξει ένα παιχνίδι για αγόρια. Από αυτό το μικρό βηματάκι της στο κενό, από αυτή την κατάδυση στα βαθιά νερά ίσως εξαρτηθεί η μελλοντική της πορεία. Αν θα τολμήσει να δοκιμάσει δύσκολα παιχνίδια. Αν θα περπατήσει έξω από το δρόμο που της έχουν χαράξει και αν θα αναμετρηθεί με τους φόβους της, τις προκαταλήψεις, που την θέλουν προπαντός φρόνιμη και προσεκτική.

Κοριτσάκι, πάρε φόρα και βούτα, μην φοβάσαι. Ένα μικρό βηματάκι στο κενό, μια βουτιά στο δροσερό νεράκι και είσαι στην αρχή του πιο ωραίου παιχνιδιού της ζωής σου: αυτού που σε πάει από το φόβο στη δύναμη.